Đổ bê tông sàn là một hạng mục quan trọng, quyết định đến sự bền vững và an toàn của toàn bộ công trình. Tuy nhiên, trong quá trình thi công, có những lỗi thường gặp có thể phát sinh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sàn bê tông. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết 7 sai sót phổ biến nhất và đưa ra các giải pháp khắc phục kịp thời.
7 Lỗi Thường Gặp Khi Đổ Bê Tông Sàn Và Cách Khắc Phục Triệt Để
Sàn bê tông cốt thép là kết cấu chịu lực chính của ngôi nhà, có vai trò nâng đỡ toàn bộ tải trọng bên trên và truyền xuống hệ thống dầm, cột. Một sàn bê tông chất lượng phải đảm bảo các yếu tố về cường độ, độ cứng, độ phẳng và khả năng chống thấm. Bất kỳ một sai sót nào, dù là nhỏ nhất, trong quá trình thi công đều có thể trở thành một lỗi thường gặp, tiềm ẩn nguy cơ gây nứt, thấm, võng, thậm chí sụp đổ kết cấu, đe dọa trực tiếp đến an toàn của người sử dụng.
Việc nhận diện sớm và xử lý dứt điểm các lỗi thường gặp không chỉ giúp tiết kiệm chi phí sửa chữa tốn kém sau này mà còn đảm bảo tuổi thọ và sự ổn định lâu dài cho công trình. Dưới đây là phân tích chi tiết từng sai lầm và phương pháp xử lý hiệu quả mà mọi kỹ sư, giám sát và chủ nhà cần nắm vững để có được một sàn bê tông hoàn hảo.
1. Lỗi thường gặp #1: Chuẩn bị cốt thép và ván khuôn không đạt chuẩn
Đây là một trong những lỗi thường gặp nghiêm trọng nhất, xảy ra ngay từ giai đoạn chuẩn bị và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chịu lực của sàn. Ván khuôn (cốp pha) và cốt thép được ví như bộ xương của sàn bê tông, nếu bộ xương này yếu ớt hoặc sai lệch thì không thể có một kết cấu vững chắc.
Dấu hiệu nhận biết
– Cốt thép bị rỉ sét nặng, dính bùn đất hoặc dầu mỡ.
– Khoảng cách giữa các thanh thép (a) không đồng đều, sai so với bản vẽ thiết kế.
– Thép đặt sai vị trí, ví dụ thép mũ không đủ chiều dài, thép lớp dưới không có con kê hoặc kê không đủ chiều cao.
– Mối nối, buộc thép lỏng lẻo, không chắc chắn.
– Ván khuôn bị cong vênh, có nhiều khe hở lớn, không kín khít.
– Hệ thống cây chống ván khuôn yếu, đặt trên nền đất không ổn định.
Hậu quả khôn lường
Một khi mắc phải lỗi thường gặp này, hậu quả để lại rất nặng nề. Thép đặt sai vị trí làm giảm khả năng chịu uốn của sàn, dễ gây nứt và võng sàn. Ván khuôn không kín sẽ làm mất nước xi măng trong quá trình đổ bê tông, gây rỗ bề mặt và làm giảm cường độ bê tông tại vị trí đó. Hệ thống chống đỡ yếu có thể gây sụp đổ ván khuôn ngay trong khi đang thi công.
Cách khắc phục tức thời
– Trước khi đổ bê tông: Yêu cầu đơn vị thi công dừng lại và kiểm tra toàn bộ hệ thống. Các thanh thép bị rỉ sét phải được đánh sạch. Bùn đất, dầu mỡ phải được làm sạch tuyệt đối.
– Chỉnh sửa lại khoảng cách, vị trí các lớp thép theo đúng bản vẽ kỹ thuật. Bổ sung con kê để đảm bảo chiều dày lớp bê tông bảo vệ.
– Với ván khuôn, cần gia cố lại những vị trí yếu, dùng vữa hoặc băng keo chuyên dụng để bịt kín các khe hở để tránh mất nước xi măng. Kiểm tra lại toàn bộ hệ thống cây chống để đảm bảo an toàn.
2. Sai lầm trong việc lựa chọn và trộn bê tông
Chất lượng của bê tông là yếu tố cốt lõi. Việc lựa chọn sai vật liệu hoặc trộn không đúng tỷ lệ cấp phối là một lỗi thường gặp dẫn đến việc bê tông không đạt mác thiết kế, ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền của công trình.
Dấu hiệu nhận biết
– Sử dụng xi măng đã vón cục, hết hạn sử dụng.
– Cát, đá (cốt liệu) bị lẫn nhiều tạp chất hữu cơ, bùn đất.
– Nước trộn bê tông bị nhiễm phèn, nhiễm mặn.
– Tỷ lệ nước, xi măng, cát, đá không đúng theo cấp phối quy định. Hỗn hợp bê tông quá khô hoặc quá nhão.
– Với bê tông tươi: Kiểm tra phiếu xuất xưởng không khớp với yêu cầu về mác bê tông, độ sụt.
Hậu quả
Bê tông không đủ cường độ (không đạt mác) sẽ không chịu được tải trọng thiết kế. Hỗn hợp quá nhão gây ra hiện tượng phân tầng, đá sỏi lắng xuống dưới, nước và xi măng nổi lên trên, làm mặt sàn yếu, dễ bị mài mòn. Hỗn hợp quá khô sẽ gây khó khăn trong thi công đầm dùi, tạo ra nhiều lỗ rỗ trong lòng kết cấu.
Cách khắc phục
– Khi phát hiện vật liệu đầu vào không đạt chất lượng, phải yêu cầu thay thế ngay lập tức.
– Đối với bê tông trộn tại công trường, cần có kỹ sư giám sát chặt chẽ quá trình cân đong vật liệu.
– Đối với bê tông tươi, nếu phát hiện xe bê tông không đúng yêu cầu về mác hoặc độ sụt, kiên quyết yêu cầu trả lại và đổi xe khác. Đây là một lỗi thường gặp cần xử lý dứt khoát.
3. Kỹ thuật đổ và đầm bê tông sai quy cách
Công đoạn đổ và đầm dùi đóng vai trò quyết định đến độ đặc chắc và đồng nhất của bê tông. Thi công sai kỹ thuật ở giai đoạn này sẽ tạo ra những khuyết tật ẩn sâu bên trong mà mắt thường khó phát hiện.
Dấu hiệu nhận biết
– Đổ bê tông từ độ cao quá 1.5m, gây phân tầng hỗn hợp.
– Di chuyển bê tông bằng xẻng, cuốc trên một quãng đường dài trên mặt sàn.
– Đầm dùi không đúng kỹ thuật: đầm quá lâu tại một vị trí làm bê tông bị nhão, hoặc đầm quá nhanh làm bê tông không được lèn chặt, còn nhiều bọt khí.
– Ngừng đổ bê tông quá lâu giữa các mẻ, tạo ra mạch ngừng nguội.
Hậu quả
Đổ bê tông từ độ cao lớn sẽ làm đá sỏi rơi xuống trước, vữa xi măng rơi sau, gây ra hiện tượng phân tầng. Đầm không kỹ sẽ tạo ra các lỗ rỗng, tổ ong (honeycomb) bên trong kết cấu, làm giảm nghiêm trọng khả năng chịu lực và chống thấm. Mạch ngừng nguội là vị trí liên kết yếu nhất trên sàn, dễ gây nứt và thấm dột sau này.
Cách khắc phục
– Phải đổ bê tông theo trình tự đã định, từ xa đến gần, và đổ vào một vị trí để bê tông tự chảy lan ra. Chiều cao rơi tự do của bê tông không được vượt quá 1.5m. Có thể sử dụng máng hoặc ống vòi voi.
– Yêu cầu công nhân sử dụng đầm dùi đúng kỹ thuật, di chuyển đầm theo phương thẳng đứng, thời gian đầm ở mỗi vị trí khoảng 20-30 giây hoặc đến khi bọt khí không còn nổi lên.
– Phải đảm bảo quá trình đổ bê tông diễn ra liên tục để tránh tạo mạch ngừng không mong muốn.
4. Lỗi thường gặp #4: Bỏ qua công tác làm mặt và xoa nền
Làm mặt và xoa nền là bước hoàn thiện bề mặt sàn bê tông. Nếu thực hiện ẩu hoặc sai thời điểm, bề mặt sàn sẽ không đạt được độ phẳng và độ đặc chắc cần thiết.
Dấu hiệu nhận biết
– Bề mặt sàn sau khi gạt còn gồ ghề, lồi lõm, không phẳng.
– Có hiện tượng nước đọng thành vũng trên bề mặt.
– Xoa nền quá sớm khi bê tông còn quá nhão hoặc quá muộn khi bê tông đã se cứng.
Hậu quả
Bề mặt không phẳng gây khó khăn và tốn kém cho các công tác hoàn thiện sau này như láng vữa, ốp lát gạch. Nước xi măng nổi lên nhiều trên bề mặt sẽ làm cho lớp mặt bị yếu, dễ bong tróc và sinh bụi sau một thời gian sử dụng.
Cách khắc phục
– Ngay sau khi đầm, phải dùng thước gạt chuyên dụng để gạt phẳng bề mặt bê tông. Kiểm tra độ phẳng bằng thước nhôm dài.
– Chờ cho bê tông se mặt, đến thời điểm có thể đi lại nhẹ nhàng mà chỉ để lại vết lún mờ (khoảng 2-3mm), tiến hành xoa nền lần đầu bằng máy xoa công nghiệp hoặc bàn xoa tay. Việc xoa nền đúng thời điểm sẽ giúp bề mặt đặc chắc, phẳng mịn và bền hơn.
5. Bảo dưỡng bê tông sau khi đổ không đúng cách
Nhiều người cho rằng đổ bê tông xong là hoàn thành, nhưng thực chất quá trình bảo dưỡng sau đó mới là yếu tố quyết định đến việc bê tông có đạt được cường độ tối đa hay không. Bỏ qua hoặc bảo dưỡng sai cách là một lỗi thường gặp cực kỳ phổ biến.
Dấu hiệu nhận biết
– Không che đậy bề mặt bê tông sau khi đổ, để mặc cho nắng và gió làm bốc hơi nước.
– Không tưới nước hoặc tưới không đủ, không thường xuyên.
– Tháo dỡ ván khuôn quá sớm khi bê tông chưa đạt đủ cường độ.
Hậu quả
Bê tông bị mất nước đột ngột sẽ không đủ nước cho quá trình thủy hóa xi măng, dẫn đến không phát triển được cường độ. Bề mặt sẽ xuất hiện các vết nứt chân chim do co ngót nhựa. Cường độ cuối cùng của bê tông có thể giảm đến 30-40% so với thiết kế. Đây là một lỗi thường gặp gây tổn thất lớn.
Cách khắc phục
– Ngay sau khi xoa mặt xong, khi bề mặt đã đủ cứng để không bị hư hại, cần tiến hành che phủ bằng nilon, bạt hoặc bao tải ẩm.
– Bắt đầu tưới nước giữ ẩm sau khoảng 4-7 giờ (tùy điều kiện thời tiết). Phải giữ cho bề mặt bê tông luôn trong trạng thái ẩm ướt liên tục trong ít nhất 7 ngày đầu tiên.
– Tuân thủ nghiêm ngặt thời gian tháo dỡ ván khuôn theo quy phạm xây dựng, thường là sau 21-28 ngày đối với kết cấu sàn chịu lực.
6. Thi công trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt
Thời tiết là yếu tố khách quan nhưng có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng bê tông. Việc không có biện pháp che chắn, bảo vệ khi thi công dưới trời nắng gắt hoặc mưa to là một lỗi thường gặp nguy hiểm.
Dấu hiệu nhận biết
– Đổ bê tông giữa trưa hè nắng nóng mà không có mái che.
– Tiến hành đổ bê tông khi trời đang mưa hoặc có dấu hiệu sắp mưa lớn mà không có bạt che.
Hậu quả
– Trời nắng gắt: Nước trong bê tông bốc hơi quá nhanh, gây nứt bề mặt, giảm cường độ.
– Trời mưa: Nước mưa rơi trực tiếp vào bê tông tươi sẽ làm rửa trôi lớp xi măng trên bề mặt, làm thay đổi tỷ lệ nước/xi măng, gây rỗ mặt và làm giảm đáng kể cường độ lớp bề mặt sàn.
Cách khắc phục
– Lên kế hoạch thi công vào những ngày thời tiết thuận lợi.
– Nếu phải thi công trong trời nắng nóng, nên đổ bê tông vào sáng sớm hoặc chiều mát. Chuẩn bị sẵn hệ thống phun sương, bạt che và bắt đầu công tác bảo dưỡng ngay khi có thể.
– Luôn chuẩn bị sẵn bạt che khổ lớn tại công trường. Nếu đang đổ mà gặp mưa, phải lập tức che kín toàn bộ diện tích vừa đổ để tránh nước mưa tiếp xúc với bê tông.
7. Giám sát thi công lỏng lẻo, thiếu chuyên môn
Đây là nguyên nhân gốc rễ dẫn đến tất cả các lỗi thường gặp đã nêu ở trên. Một đội ngũ giám sát thiếu kinh nghiệm, thiếu trách nhiệm sẽ không thể phát hiện và ngăn chặn kịp thời các sai sót trong quá trình thi công của nhà thầu.
Dấu hiệu nhận biết
– Kỹ sư giám sát không thường xuyên có mặt tại hiện trường, đặc biệt là vào những thời điểm quan trọng như kiểm tra thép, nghiệm thu ván khuôn, quá trình đổ bê tông.
– Người giám sát không nắm vững bản vẽ thiết kế và các tiêu chuẩn kỹ thuật.
– Không có biên bản nghiệm thu cho từng công đoạn.
Hậu quả
Chất lượng công trình không được kiểm soát, dẫn đến rủi ro cao về an toàn và độ bền. Các lỗi sai không được khắc phục sẽ trở thành những khuyết tật vĩnh viễn của kết cấu, gây tốn kém chi phí sửa chữa hoặc thậm chí phải đập đi làm lại.
Cách khắc phục
– Chủ đầu tư cần lựa chọn đơn vị tư vấn giám sát có uy tín, có năng lực và kinh nghiệm.
– Yêu cầu kỹ sư giám sát phải có mặt 100% trong các giai đoạn quan trọng.
– Thiết lập một quy trình kiểm soát chất lượng chặt chẽ, có biên bản nghiệm thu rõ ràng cho từng hạng mục công việc trước khi chuyển sang công đoạn tiếp theo. Trao quyền cho người giám sát để họ có thể yêu cầu dừng thi công nếu phát hiện sai phạm.